چند سالی است که دخل و خرجشان نمیخواند. از وقتی چرتکهها بهکناری رفتهاند و چکهای مدتدار جای حساب و کتابهای تازه را گرفته گویی اوضاع روزگار وارونهتر از قبل شده، در بازار صنایعدستی دیگر پولی نیست که جابجا شود. امیدشان به توریست بود که آن هم گویی در ایران شده جن و بسمالله!
چند سالی است که کاسه چهکنم چهکنم هنرمندان صنایعدستی از هیچ پر است. کاسهای که قیمت ندارد و از جنس هنر است اما برای صاحباناش نه آب میشود نه نان. هنرمندان و صنعتگران صنایعدستی نمیدانند به کدامین گناه به این روز افتادهاند. اگر تحریم است و شرایط برای آمدن توریست سخت، اگر فشارها از بیرون به بدنه این قشر ضعیف وارد میشود پس چگونه است که تاکنون هیچ حمایتی ازسوی دولت نشده است.
قیمت مواد اولیه روز به روز افزایش پیدا میکند. هنرمند نه توان خرید دارد نه میتواند به نرخ کالایش اضافه کند. خریداری ندارد. در هر دو صورت هنرمند ورشکسته است.
«عباس شیردل» رئیس اتحادیه صنایعدستی اصفهان در اینباره میگوید: با توجه به ارزش افزوده صنایعدستی، هنرمند میتواند به ازای مابهتفاوت قیمتاولیه و قیمتفروش، مبلغی را روی کالا بکشد اما درحالحاضر صنعتگرانی که در کارگاهها مشغول به فعالیت هستند به مراتب قیمت اولیه محصولات آنها افزایش پیدا میکند اما آنها نمیتوانند قیمت را به میزان نرخهای افزایشی بالا برند.
بهگفته شیردل، درحالحاضر قیمتها 4 برابر شده اما ما نمیتوانیم افزایش چشمگیر داشته باشیم چراکه دیگر مردم همان میزان اندک را هم نمیخرند. اما هنرمندان هم دیگر توان تهیه مواد اولیه را هم ندارند. با توجه به اینکه ورود توریست هم مثل سالهای گذشته نیست. تنها میتوان گفت که این صنف صنایعدستی بهشدت در تنگنا قراردارد.
اما شیردل با گلایه از اینکه وقتی در اصفهان آب رودخانه قطع میشود، کشاورزان حمایت میشوند. و به هر دلیلی صنفی در مخاطره قرار میگیرد از سوی دولت حمایت میشود اما چگونه است که هنرمندان صنایعدستی کاملا فراموش شدهاند و هیچ مساعدتی به قشری که هنرش از 200 هزار سال قبل از میلاد به ثبت رسیده نمیشود.
درحالحاضر، فشاری که بر پیکره صنایعدستی میآید کمر این حوزه را شکسته است، رئیس اتحادیه صنایعدستی اصفهان معتقد است برخی شغلها میتوانند مقاومت کنند اما ما دیگر نمیتوانیم. صنایعدستی ایران در معرض ورشکستگی وخطر است. اگر تمهیدی برای بسیاری از رشتههای هنری نشود قطعا این رشتهها کمرنگتر و به قعر فراموشی و منسوخ شدن سپرده میشوند.
با این حال، هنرمندان صنایعدستی در کنار پرتگاهی ایستادهاند که مسبب آن نبودهاند. شرایط جامعه و سیاستگذاریها وضعیت آنها را آشفته کرده، اما گفته میشود حمایتهای دولتی از این صنف اگرنتواند تمام مشکلات پیشرو بردارد حداقل از باری که هر روز انباشت میشود بر پشت هنرمندان و صنعتگران قطعا میکاهد.